Polska współpraca
rozwojowa

Raport monitoringowy
Grupy Zagranica
2022

Pobierz
raport

1

Wstęp

Raport Grupy Zagranica zawiera analizę działań w zakresie Oficjalnej Pomocy Rozwojowej (ang. Official Development Assistance, ODA) podejmowanej przez polską administrację rządową w roku 2021. Raport, odnosząc się do danych za rok 2021, nie analizuje nowej rzeczywistości związanej z agresją Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku. Pełna skala pomocy udzielonej Ukrainie – w Polsce i za granicą – znana będzie w roku 2023.

Oficjalna Pomoc Rozwojowa to darowizny i pożyczki przekazywane przez instytucje rządowe lub organizacje międzynarodowe, mające na celu wsparcie rozwoju gospodarczego i dobrobytu w krajach rozwijających się.

ODA jest jednym z najważniejszych narzędzi umożliwiających zarówno rządom, jak i społeczeństwu obywatelskiemu wspieranie rozwoju społecznego i ekonomicznego w krajach, które borykają się ze szczególnymi wyzwaniami w tym zakresie. Przede wszystkim powinna przyczyniać się do osiągnięcia Celów Zrównoważonego Rozwoju określonych w Agendzie na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030. Ponieważ zakres tych celów jest bardzo szeroki, pomoc może być realizowana w wielu dziedzinach, poczynając od świadczenia usług społecznych, przez rozbudowę i modernizację infrastruktury oraz sektorów wytwórczych gospodarki, aż do wsparcia instytucji państwa i społeczeństwa obywatelskiego.

Wspólnym mianownikiem działań zaliczanych do Oficjalnej Pomocy Rozwojowej jest to, że są one nakierowane na strukturalne problemy tkwiące u podstaw ubóstwa i niskiej jakości życia. Działania z zakresu pomocy humanitarnej (ukierunkowane na ratowanie zdrowia i życia ludzi w sytuacjach kryzysowych), a także z zakresu edukacji globalnej (podnoszące świadomość o globalnych współzależnościach) również stanowią istotną i niezbędną odpowiedź na współczesne wyzwania humanitarne i rozwojowe, a związane z nimi koszty wliczane są do puli Oficjalnej Pomocy Rozwojowej.

W latach 2020 i 2021 współpraca rozwojowa – w tym ta udzielana przez Polskę – skupiała się w dużym stopniu na reakcji na pandemię COVID-19, czyli, między innymi, na łagodzeniu bezpośrednich i pośrednich jej skutków. Wsparcie dotyczyło więc nie tylko ochrony zdrowia, ale także przeciwdziałania społecznym i ekonomicznym konsekwencjom pandemii. Prognozy wskazują, że w jej następstwie około 140 mln osób zagrożonych jest skrajnym ubóstwem, stąd apele o zwiększenie oficjalnej pomocy rozwojowej nie tracą na aktualności.

2

Statystyki

Ile pomocy otrzymują kraje
rozwijające się od Polski?

100 %

Już w 1970 roku na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęto rezolucję, stanowiącą, że kraje rozwinięte będą przeznaczać 0,7% dochodu narodowego brutto (DNB) na pomoc krajom rozwijającym się. Zobowiązanie to nie tylko nigdy nie straciło mocy, ale także było od tego czasu wielokrotnie odnawiane. Co istotne ustalenia przewidywały niższy cel – 0,33% dochodu narodowego brutto – dla tych państw członkowskich – w tym Polski – które wstąpiły do Unii Europejskiej w 2004 roku i później.

W 2021 polska ODA wyniosła 0,15% DNB, co stanowiło niewielki wzrost względem wskaźnika utrzymującego się na poziomie 0,14% DBN przez poprzednie trzy lata.

70% z 3,8 mld PLN stanowiło wsparcie udzielane kanałem wielostronnym (2,7 mld PLN), pozostała część to pomoc dwustronna (1,1 mld PLN).

Środki ODA wydawane są nie tylko w krajach rozwijających się, ale również w Polsce, między innymi, na stypendia i koszty kształcenia, a także na koszty przyjęcia uchodźców w Polsce. Istotna jest szczególnie ta pierwsza kategoria – w ciągu ostatnich 10 lat koszty wsparcia studentów oraz stypendia stanowiły średnio około 60% całkowitej pomocy dwustronnej Polski raportowanej w ramach ODA.

Ile Polska powinna przekazywać
środków krajom rozwijającym się?

0,5 %0,4 %0,3 %0,2 %0,1 %0,0 %0,33 %ZOBOWIĄZANIE0,15 %REALIZACJA

Rok 2021 stał się kolejnym rokiem niespełnionych międzynarodowych deklaracji Polski w kwestii wysokości nakładów na pomoc rozwojową, która – zgodnie ze zobowiązaniem – najpóźniej do 2030 roku ma wzrosnąć do poziomu 0,33% dochodu narodowego brutto. Zestawienie tych dwóch wskaźników pokazuje, jak daleko jesteśmy od realizacji przyjętego zobowiązania, a określenie, że pomoc pozostaje „poniżej naszych ambicji”, zdaje się nie tracić na aktualności, niezależnie od zmian politycznych w polskim rządzie.

Nie zmienia się również sytuacja, jeśli chodzi o zaangażowanie Polski na tle innych płatników oficjalnej pomocy rozwojowej. Według danych OECD  kwietnia 2022 roku w analizowanym roku Polska zajęła czwartą pozycję od końca, wyprzedzając, wśród członków OECD, jedynie Czechy, Słowację i Grecję.

Ile przekazują w ramach oficjalnej
pomocy rozwojowej inne kraje?

Szwecja

0,92 %

Niemcy

0,74 %

Belgia

0,46 %

Węgry

0,29 %

Hiszpania

0,25 %

Polska

0,15 %

Czechy

0,13 %

Oficjalna pomoc rozwojowa wszystkich krajów członków OECD wyniosła w 2021 roku prawie 179 mld USD. Polska ODA w przeliczeniu na dolary to niecały 1 mld USD (3,8 mld PLN).

W wartościach bezwzględnych Stany Zjednoczone pozostały największym dawcą pomocy (42,3 mld USD mld USD). Pośród krajów europejskich największymi dawcami pomocy były Niemcy (32,2 mld USD), Wielka Brytania (15,8 mld USD) i Francja (15,4 mld USD). Jeśli porównać wielkość udzielanej pomocy z wielkością dochodu narodowego, to liderami są jednak od lat kraje skandynawskie. Luksemburg, Szwecja i Norwegia przeznaczają na oficjalną pomoc rozwojową ok. 1% swojego dochodu narodowego brutto, Niemcy – 0,74%, a Dania – 0,7%. Poziom wyznaczony przez ONZ – 0,7% DNB – osiągnęła także w roku 2021 Turcja, z wynikiem 0,95%.

Polska jest wśród krajów rozwiniętych jednym z najoszczędniej wydatkujących pieniądze na ten cel: w 2021 roku były to 3,8 mld PLN, co stanowiło 0,15% dochodu narodowego brutto.

Na co wydawana jest DWUSTRONNA
pomoc rozwojowa?

46 %

Koszty kształcenia
i stypendia

Prawie połowę, bo aż 46% środków całej dwustronnej pomocy rozwojowej (ponad 524 mlnPLN), przeznaczono na koszty kształcenia w Polsce studentów z krajów partnerskich oraz ich stypendia.

Organizacje pozarządowe zrzeszone w europejskiej konfederacji CONCORD, do której należy także Grupa Zagranica, stoją na stanowisku, że tego typu wydatki nie przyczyniają się do redukcji ubóstwa i nie przekładają się na bezpośredni rozwój tych państw. Mimo pozytywnego charakteru programów stypendialnych, środki na nie przeznaczone wydawane są nie w kraju partnerskim, lecz w kraju dawcy. Z pewnością przyczyniają się one do poprawy szans życiowych osób przyjeżdżających do Europy, konieczna jest jednak weryfikacja skuteczności – a tym samym zasadności – programów stypendialnych pod kątem tego, czy jest to forma pomocy faktycznie przyczyniająca się do rozwoju krajów partnerskich.

7 %

Kredyty

7% wydatków w ramach bilateralnej ODA pokryły umowy kredytowe z Kenią, Mongolią, Tanzanią, ale także Ukrainą. Są to pożyczki udzielane na zakup dóbr i usług z kraju pożyczkodawcy. Kredyty pomocy wiązanej były przez wiele lat powszechną praktyką kierowania środków głównie do krajów afrykańskich i azjatyckich, konsekwentnie krytykowaną przez Grupę Zagranica jako sprzeczne z zasadami skuteczności pomocy rozwojowej. Należy jednak zauważyć, że od 2018 roku znacząco zmniejszył się procentowy udział tej formy wsparcia w pomocy dwustronnej – z 31,6% w 2018 roku do 7-10% w ostatnich 3 latach.

Włączanie tych wydatków do pomocowego budżetu jest sprzeczne z rekomendacjami OECD, a także ze zobowiązaniem członków tej organizacji do niewiązania pomocy kierowanej do najmniej rozwiniętych i najbardziej zadłużonych krajów. Środki pomocowe mogłyby bowiem być lepiej wykorzystane, gdyby kraj pożyczkobiorca mógł wybrać najbardziej korzystną ofertę na światowym rynku lub wesprzeć własny przemysł, zaopatrując się na rynku wewnętrznym.

8 %

Pomoc humanitarna

W 2021 roku dwustronna pomoc humanitarna wyniosła niewiele ponad 8% całej pomocy dwustronnej, czyli około 92 mln PLN.

Projekty humanitarne, realizowane przede wszystkim siłami organizacji pozarządowych, wdrażane są w wielu krajach, np.: Armenii, Azerbejdżanie, Iraku, Jemenie, Jordanii, Kamerunie, Libanie, Palestynie i Sudanie Południowym. Pomoc humanitarna to także pomoc rzeczowa udzielona przez administrację w związku z epidemią COVID-19. Należy jednak wspomnieć, że za pomoc humanitarną Ministerstwo Spraw Zagranicznych uznaje również wpłatę na Unijny Instrument Pomocy dla Uchodźców w Turcji (ok. 23,5 mln PLN) oraz na inne liczne wielostronne programy, agencje i organizacje międzynarodowe takie, jak, p.: OCHA, UNHCR, UNICEF, Międzynarodowy Czerwony Krzyż, Światowy Program Żywnościowy.

Uwzględniając ww. wpłaty przekazane kanałem wielostronnym, kwota na pomoc humanitarną rośnie do 92 mln PLN. Wciąż jest więc znacząco niższa niż nakłady na pomoc humanitarną w przełomowych latach 2016-2017, kiedy dobrowolnie zwiększono finansowo ten obszar pomocowego zaangażowania (w 2016 roku pomoc humanitarna wyniosła 125,7 mln PLN, w rekordowym 2017 roku – 173,5 mln PLN, aby rok później spaść do 128,6 mln PLN).

10 %

Projekty rozwojowe

Włączanie kosztów, takich jak koszty kształcenia czy umów kredytowych, do dwustronnej pomocy rozwojowej spowodowało, że niewielki odsetek wsparcia odnosił się do działań stricte projektowych. W 2021 roku stanowiły one zaledwie 11% (118,9 mln PLN). Poza flagowymi inicjatywami, jak choćby Centrum Informacyjne dla Władz Lokalnych w Mołdawii, Akademia Partnerstwa Wschodniego czy wsparcie TV Biełsat, pojawiły się przedsięwzięcia dotyczące edukacji, ochrony zdrowia przedsiębiorczości czy ochrony środowiska.

7 %

Organizacje pozarządowe

Łączny udział NGOs w realizacji polskiej bilateralnej Oficjalnej Pomocy Rozwojowej wyniósł 7% czyli 80,34 mln PLN. Działalność NGOs to przede wszystkim projekty w zakresie pomocy rozwojowej, humanitarnej i edukacji globalnej.

Warto jednak zauważyć, że w kwocie tej ujęto wsparcie dla fundacji skarbu państwa, jaką jest Fundacja Solidarności Międzynarodowej; pochłonęło ono około 36% tej kwoty (29,59 mln PLN) i było wyższe o ponad 2 mln PLN względem roku poprzedniego. Faktyczny udział społeczeństwa obywatelskiego w pomocy dwustronnej wyniósł więc kilka procent, co jest jednym z najniższych wskaźników wsparcia tego sektora, jeśli porównać go do innych płatników ODA. Średnia dla Unii Europejskiej i jej krajów członkowskich to 12,7% bilateralnej ODA.

Wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego wymaga zwiększonego zaangażowania, popartego zwiększeniem finansowania – zarówno projektowego, jak i podstawowego. Finansowanie podstawowe to środki, które mogą być wykorzystane przez organizacje na pokrycie kosztów organizacyjnych, jak również na osiągnięcie pożądanych rezultatów bez konieczności przypisania ich do konkretnego projektu lub programu. Ten rodzaj finansowania ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia niezależności, długoterminowej stabilności i prawa do własnej inicjatywy. W Polsce finansowanie podstawowe w obszarze współpracy rozwojowej jest obecnie niedostępne (pomijając Fundację Solidarności Międzynarodowej finansowanej przede wszystkich z pozakonkursowych środków publicznych).

Jak Polska realizuje cele zrównoważonego
rozwoju dotyczące klimatu i równości płci?

Tylko nieco ponad 1% (14,48 mln PLN) projektów polskiej pomocy dwustronnej w 2021 roku zawierało tak zwane markery klimatyczne, czyli, w większym lub mniejszym stopniu, odpowiadało na wyzwania związane ze zmianami klimatu. Projekty takie, jak projekt Polskiej Akcji Humanitarnej w Kenii zwiększający dostęp do wody i usprawniający rolnictwo czy wspierający ochronę środowiska projekt Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej w Libanie, stanowiły kroplę w morzu potrzeb podjęcia pilnych działań na rzecz klimatu.

Grupa Zagranica postulowała nie tylko włączenie kwestii klimatycznych do systemu pomocy rozwojowej, ale także konsekwentne wspieranie specjalnych dodatkowych funduszy finansujących projekty klimatyczne. Koniecznie jest także zwiększanie środków na edukację globalną i klimatyczną, dzięki której budowana jest świadomość wagi i pilności działań na rzecz ochrony klimatu, ale także poparcie dla wspierania krajów rozwijających się w radzeniu sobie z konsekwencjami katastrofy klimatycznej.

Alarmujące dane organizacji międzynarodowych dotyczą także kwestii nierówności jako jednego z głównych problemów współczesnego świata.

Mimo że z roku na rok w dość powolnym, ale stałym, tempie wzrastają nakłady ze strony donorów Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD na działania związane z równouprawnieniem płci i ze zmniejszaniem dyskryminacji ze względu na płeć, to wydatki w ramach polskiej pomocy oznaczone markerem genderowym były w 2021 roku na bardzo niskim poziomie. Ich łączna wartość wyniosła 16,65 mln PLN, co stanowiło nieco ponad 1% dwustronnej pomocy rozwojowej, przy czym tylko w czternastu projektach działania na rzecz kobiet i dziewczynek stanowiły ich istotę. Taki był na przykład projekt Fundacji Pomocy Humanitarnej „Redemptoris Missio”, polegający na budowie Kliniki Matki i Dziecka w Tanzanii, czy projekt dla funkcjonariuszy Narodowej Policji Ukrainy w Kijowie dotyczący zapobiegania przemocy domowej i realizowany przez Komendę Wojewódzką Policji w Krakowie.

Najwięksi odbiorcy polskiej
pomocy dwustronnej w 2021 roku

Ukraina325mln
Białoruś217,2mln
Bangladesz67,5mln
Wietnam47,3mln
Turcja36,2mln
Iran27,6mln
Indie26,7mln
Chiny19,6mln
Nigeria19,2mln
Gruzja17,9mln
Egipt13,5mln
Tunezja13,5mln
Kenia13,0mln
Laos12,8mln
Filipiny11,5mln

W planie rocznym jako priorytetowe na 2021 rok określono cztery kraje Partnerstwa Wschodniego: Białoruś, Gruzję, Mołdawię i Ukrainę, dwa kraje Bliskiego Wschodu: Liban i Palestynę, a także następujące kraje Afryki Subsaharyjskiej: Etiopię, Kenię, Senegal i Tanzanię. Tylko trzy z nich, Ukraina, Białoruś oraz Gruzja znalazły się w pierwszej dziesiątce państw z najwyższym wsparciem (choć Gruzja na miejscu dziesiątym, po Bangladeszu, Wietnamie, Turcji, Iranie, Indiach, Chinach i Nigerii).

Obywatele Bangladeszu, Wietnamu, Iranu, Indii oraz Nigerii uczestniczyli w projektach edukacyjnych (stypendia i koszty kształcenia). Indie i Wietnam były też objęte programem pomocy rzeczowej w związku z COVID-19. Znaczącą kwotę dwustronnej pomocy humanitarnej (przekazanej kanałem wielostronnym) wpłacono na rzecz Unijnego Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji – 23,5 mln, stąd stosunkowo wysoka pozycja tego kraju w rankingu.

W grupie państw z najwyższym wsparciem nie znalazły się trzy państwa priorytetowe, Etiopia, Senegal i Tanzania, należące do kategorii krajów najsłabiej rozwiniętych (ang. Least Developed Countries), czyli krajów, których potrzeby rozwojowe są największe.

Do których regionów trafiła
polska pomoc rozwojowa w 2021 roku?

3

Przykłady projektów rozwojowych

Polska Akcja Medyczna
Polska Misja Medyczna
Pomoc medyczna i dentystyczna dla uchodźców, osób przesiedlonych i społeczności lokalnej w guberni Erbil i Al-Hamadaniya, Iracki Kurdystan

W październiku 2021 roku zespoły stomatologiczne w obozach Qushtapa i Baharka zaczęły przyjmować pacjentów w ulokowanych na ich terenie gabinetach. W Qushtapa mieszka 8000 uchodźców syryjskich, w Baharka 4600 przesiedlonych Irakijczyków – Polska Misja Medyczna otworzyła dla nich kliniki, w których już kolejny rok z rzędu zapewnia podstawową opiekę medyczną. Przed uruchomieniem gabinetów w żadnym z tych miejsc nie były prowadzone działania uwzględniające obecność stomatologów, a projekt prowadzony przez Polską Misję Medyczną jest unikatowy w całym Irackim Kurdystanie, jako jedyny pozwalający na bezpłatne leczenie dentystyczne.

Jego powodzenie i widoczne pozytywne skutki dbania o higienę jamy ustnej pozwoliły rozszerzyć go w 2022 roku o kolejny obóz – Darashakran, aby dotrzeć do jak największego grona potrzebujących.

„Słuchając historii i próśb w namiocie, gdzie mieszka rodzina, która uciekła z Syrii, można sobie uświadomić, jak wiele jeszcze jest do zrobienia.”

Małgorzata Olasińska-Chart, koordynatorka projektu

Salezjański Wolontariat Misyjny – Młodzi Światu
Iringa, Tanzania – szkolenie uczniów wydziału spawalniczego w Don Bosco Youth Training Center (autor: Jackson Alex)
Salezjański Wolontariat Misyjny – Młodzi Światu
Podniesienie poziomu edukacji zawodowej w Tanzanii poprzez modernizację warsztatu ślusarskiego i pracowni komputerowej w szkole w Irindze

Projekt w szkole technicznej Don Bosco Youth Training Centre w Irindze (DBYTC Iringa) przyczynił się do podniesienia poziomu edukacji zawodowej oraz zwiększenia szans na rynku pracy ubogiej młodzieży z tego regionu. Przeprowadzona została modernizacja i doposażenie pracowni komputerowej oraz warsztatu ślusarskiego, celem dostosowania poziomu i narzędzi nauczania do wymagań nowoczesnego rynku pracy. Dodatkowo odbyły się specjalistyczne szkolenia uczniów oraz kadry nauczycielskiej z zakresu wykorzystania nowych maszyn, a także szkolenie dla wszystkich nauczycieli obejmujące wykorzystanie nowoczesnych metod nauczania w pracy z uczniami.

„Edgar, chociaż pracował przez rok jako pomocnik elektryka, uznał, że lepszą wiedzę i umiejętności zdobędzie w szkole. Emiliana chciałaby otworzyć własny warsztat samochodowy. W szkole Don Bosco najbardziej podoba jej się proces nauczania oraz środowisko sprzyjające nauce. Uczniów szkoły łączy jeszcze jedna rzecz. Wszyscy wybierają zawody, które pomogą lokalnej społeczności, dzięki którym będą mogli poprawić życie nie tylko swoje, ale też innych.”

Łukasz Streszewski, koordynator projektu

Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kadr z filmu “My jesteśmy zmianą”
Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej
Razem dla klimatu. Krytyczne myślenie dla świadomych klimatycznie społeczności

W ramach projektu opracowano materiały edukacyjne budujące umiejętność krytycznego myślenia, w tym, przygotowaną z myślą o nauczycielach, publikację pt.: „Ćwiczenia z myślenia. Jak krytycznie myśleć nie tylko w szkole?” oraz przeznaczony dla uczniów zestaw składający się z filmu i towarzyszących mu plakatów interaktywnych. Przeprowadzono pierwszy semestr kursu e-learningowego „Razem dla klimatu”, w którym wzięło udział 70 nauczycieli różnych przedmiotów.

Projekt przyczynił się do zapełnienia luki w edukacji klimatycznej i przygotowania nauczycieli do przekazywania wiedzy o zmianie klimatu, ale też pełnienia roli wychowawczych – wsparcia młodzieży w jej działaniach.

„Bałam się, czy podołam, ale udało się – dzięki materiałom, opiece mentora, współpracy z kolegą z grupy i przede wszystkim uczniom. Zamiast się bać, podjęłam wyzwanie i wspólnie zrobiliśmy coś fajnego, posłaliśmy wiedzę w świat, sami dowiedzieliśmy się wiele o klimacie i sobie samych – warto podejmować działania!”

uczestniczka kursu e-learningowego

Fundacja KIABAKARI
Fundacja KIABAKARI
Shule yangu, Nyumba yangu (pol.: „Moja szkoła, mój dom”) – nowoczesny internat w Kiabakari kluczem do bezpiecznego rozwoju i skuteczniejszej edukacji dzieci Regionu Mara w Tanzanii.

Projekt zakładał budowę piętrowego, nowoczesnego internatu dla 200 uczniów misyjnej szkoły podstawowej w Kiabakari.

W nowo powstałym internacie zakwaterowanie, wyżywienie i możliwość uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych znaleźli uczniowie, dla których codzienny dojazd do szkoły był niemożliwy z racji odległości zamieszkania. W internacie, na prośbę rodziców, zamieszkali też uczniowie, którzy mają w swoich domach złe warunki mieszkaniowe, sanitarne, żywnościowe, a także dzieci z rodzin zagrożonych przemocą domową. Wraz z dziećmi w internacie zamieszkało 2 wychowawców.

„Nadrzędną potrzebą realizacji projektu była konieczność zapewnienia dzieciom możliwości zamieszkania i wyżywienia w placówce przyszkolnej, a dzieki temu umożliwienie dostępu do edukacji na wysokim poziomie.
Decyzję o budowie internatu przyśpieszyła epidemia Covid-19. Za powstaniem internatu przemawiały również problemy żywnościowe w regionie (nieregularne żywienie dzieci w domach).
W czasie pobytu w internacie, poza szkolną edukacją, uczniowie mają zorganizowane zajęciapozalekcyjne, dostęp do szkolnej biblioteki, boiska sportowego. Wspólne mieszkanie uczniów pozwala na wzmocnienie ich zaradności życiowej, samodzielności, rozwoju pozytywnych postaw społecznych.”

Bożena Koczur, koordynatorka projektu.

Salezjański Wolontariat Misyjny – Młodzi Światu
Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie
Nasza Żywność. Nasza Przyszłość. Changemakerzy i influencerzy na rzecz sprawiedliwej żywności

W ramach projektu wydana została publikacja „Przede wszystkim żywność. Aktywizm w dobie kryzysu klimatycznego”, zorganizowano też „Szkołę Influencerów i Changemakerów” oraz nawiązano współpracę z influencerami.

Publikacja porusza problemy generowane przez masową produkcję żywności oraz ich konsekwencje dla środowiska i klimatu, przedstawia także ramy prawne i konkretne narzędzia, użyteczne dla aktywistek i aktywistów, działających na rzecz bardziej sprawiedliwej i zrównoważonej produkcji oraz konsumpcji. W ramach „Szkoły Influencerów i Changemakerów” przeszkolono 21 osób, które prowadzą lub planują prowadzić działania edukacyjne. Aby dotrzeć z komunikatami projektu i publikacją do szerszego grona odbiorców, podjęta została także współpraca z influencerami: m.in. Pauliną Górską, Karoliną Sobańską i Sylwią Majcher.

„Materiały edukacyjne oraz szkolenie opracowane w ramach projektu, stanowią nie tylko świetną zachętę do działania na rzecz zrównoważonej produkcji i konsumpcji żywności, ale też bazę merytoryczną do organizowania własnych przedsięwzięć, warsztatów czy akcji edukacyjnych w tym obszarze.”

Polska Akcja Humanitarna
Polska Akcja Humanitarna
Podnoszenie jakości życia i przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych poprzez kompleksowe wsparcie kooperatyw rolnych oraz szkół w południowej Kenii

W Kenii realizowany jest projekt odpowiadający na problemy nieregularnego dostępu do czystej wody, zachwianie bezpieczeństwa żywnościowego oraz wysoki poziom ubóstwa. Dzięki zapewnianiu dostępu do właściwej infrastruktury wodno-sanitarnej i energetycznej oraz odpowiedniego poziomu higieny znacznie poprawiły się warunki nauczania w pięciu szkołach na obszarach wiejskich w południowo-wschodniej Kenii. W ramach projektu zbudowano również sześć tam piaskowych, które pozwolą na gromadzenie wody podczas pór deszczowych. Oprócz tego prowadzone są szkolenia z zakresu zarządzania, uprawy roli czy hodowli zwierząt. Projekt skupia się również na aktywnym przeciwdziałaniu i zwiekszaniu zdolności społeczności rolniczej do radzenia sobie z negatywnymi skutkami zmian klimatycznych.

“Woda jest wszystkim. W naszym codziennym życiu używamy jej do wszystkiego – picia, kąpieli, gotowania, prania ubrań. Jesteśmy zależni od wody. Jeśli brakuje wody, cierpimy. Jeśli nie ma deszczu, nie ma w co zebrać wody… to po prostu się męczymy. W naszej społeczności zmagamy się z dużymi brakami wody. Zawsze słucham opinii innych uczniów – od razu po ustawieniu stacji do mycia rąk byli zachwyceni. Używają wody i mydła regularnie. Cieszą się, bo mogą umyć ręce dla swojego zdrowia.”

Rosalin Chalo, uczennica Mbukoni Secondary School, Kalawa, Kenia.

Fundacja ADRA Polska
Fundacja ADRA Polska
Jesteśmy tu, by pomóc

Projekt powstał w odpowiedzi na potrzeby ludności cywilnej oraz osób biorących udział w walkach, dotkniętych skutkami zbrojnego konfliktu Azersko-Armeńskiego. Jego celem było wsparcie poszkodowanych w radzeniu sobie z wojenną traumą na poziomie zdrowia psychicznego i fizycznego. Fundacja ADRA Polska wraz z partnerem – ADRA Azerbejdżan przeprowadziły działania obejmujące, między innymi, psychoterapię, rehabilitację oraz szkolenia dla personelu pracującego z osobami poszkodowanymi. 200 uczestników otrzymało w wybranym ośrodku rehabilitacyjnym trwające miesiąc oraz indywidualnie dopasowane usługi rehabilitacyjne. Obejmowały one: fizjoterapię, terapię zajęciową, patologię mowy i języka, terapię behawioralną i terapię poznawczą. Dodatkowo 50 osób biorących udział w konflikcie przeszło szkolenia z zakresu radzenia sobie z urazami fizycznymi i traumą, a 25 członków personelu – szkolenia z dziedziny pracy z takimi osobami. W 2022 roku projekt jest kontynuowany w takich formach, jak: storytelling, gry edukacyjne i filmoterapia.

“Od tej pory Ganja to również twój dom.”

uczestnik spotkań terapeutycznych w mieście Ganja

4

Kluczowe rekomendacje

Kluczowe rekomendacje

Zwiększenie bilateralnej ODA (w ramach dojścia do 0,33% DNB na całkowitą ODA do roku 2030), w szczególności zwiększenie udziału NGOs w realizacji zadań publicznych z zakresu współpracy rozwojowej, m. in. w ramach istniejących i dodatkowych konkursów grantowych.

Stworzenie kompleksowego programu współpracy ze społeczeństwem obywatelskim w obszarze współpracy rozwojowej, który obejmowałby podstawowe wsparcie i budowanie potencjału polskich organizacji pozarządowych i innych partnerów społecznych.

Dokumenty programowe współpracy rozwojowej powinny przedstawić uzasadnienie oraz wpływ programów stypendialnych realizowanych w ramach polskiej oficjalnej pomocy rozwojowej na rozwój społeczny i gospodarczy krajów docelowych.

Opracowanie tematycznych i geograficznych dokumentów strategicznych dla kluczowych obszarów współpracy rozwojowej (strategie dot. największych biorców polskiej ODA, edukacja globalna), z uwzględnieniem szerokich konsultacji z partnerami społecznymi.

5

O raporcie

Okładka raportu Polskiej Współpracy Rozwojowej
Logo marki działań rozwokowych i humanitarnych Polska Pomoc

Niniejsze podsumowanie powstało w oparciu o raport "Polska współpraca rozwojowa. Raport 2022" wydany przez Grupę Zagranica – federację organizacji pozarządowych, które podejmują działania za granicą w zakresie współpracy rozwojowej, pomocy humanitarnej, wspierania demokracji i edukacji globalnej.

Autorzy raportu:
Katarzyna Zalas-Kamińska, Katarzyna Szeniawska, Magdalena Kuleta-Hulboj

Autorzy podsumowania:
Jan Bazyl, Magdalena Rybi-Trojanek

Projekt graficzny i realizacja:
rzeczyobrazkowe.pl

Opracowanie raportu “Polska współpraca rozwojowa. Raport 2022” oraz niniejszego podsumowanie zrealizowano w ramach projektu „Rzecznictwo praw i interesów polskich NGO zaangażowanych we współpracę rozwojową” finansowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

Wszystkie projekty opisane w części 3. są współfinansowane w ramach programów polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.
Więcej informacji: www.polskapomoc.gov.pl.

Najważniejsze źródła:

Dane otrzymane przez Grupę Zagranica od Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w trybie dostępu do informacji publicznej w dn. 17.08.2022 r. oraz 18.11.2022 r.

Dane statystyczne dot. ODA za rok 2022 Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD: Official development assistance (ODA) - OECD oraz założenia metodologiczne dot. zasad uwzględniania wydatków jako Oficjalną Pomoc Rozwojową: Development Co-operation Profiles – Methodological notes on the Development Co-operation Profiles 2022 (oecd-ilibrary.org).

Dotychczasowe raporty monitoringowe Grupy Zagranica oraz konfederacji CONCORD: Zasoby - Grupa Zagranica